Misschien heeft u er wel eens van gehoord. Snoezelen of zintuigactivering is een kalmerende activiteit voor mensen met een (ernstige) verstandelijke beperking of vergevorderde dementie.

Snoezelen valt onder de belevingsgerichte manier van zorg verlenen. Mensen met dementie of met een verstandelijke beperking zijn vaak meer ingesteld op lichaamstaal en lichamelijk contact. Snoezelen prikkelt de belangrijkste zintuigen: het gehoor, het zicht, de reuk, de tast en de smaak. Door deze zintuigen selectief te prikkelen, kunnen mensen hun emoties en gevoelens uiten.
 

Waarom snoezelen?

Het uiteindelijke doel van snoezelen is een betere kwaliteit van leven van degene die zorg krijgt. Snoezelen optimaliseert gevoelens. Het bevordert een dialoog tussen verzorgde, naaste of zorgverlener en de omgeving. Het geeft een gevoel van geborgenheid en veiligheid.

Snoezelhulpmiddelen of -materialen:

• Geven ontspanning.
• Gaan verveling tegen.
• Bevorderen contact leggen.
• Verbeteren het ervaren via zintuigelijk waarneming.

Dit alles zorgt voor afname van onrust en agressie en dus voor minder gebruik van kalmerende medicatie. Het maakt het leven en de relatie zinvoller.
 

Hoe werkt snoezelen?

Snoezelen is een vorm van belevingsgerichte zorg. Het sluit aan aan bij de belevingswereld en gevoelens van iemand die zorg krijgt. De innerlijke leefwereld staat daarbij centraal en de zorgverlener accepteert, waardeert en volgt. Er ontstaat een band van wederzijds vertrouwen.
 

En de praktijk in de zorg?

In de gehandicaptenzorg zijn er voor mensen en kinderen met een (ernstige) verstandelijke beperking in instellingen, op scholen en kinderdagverblijven mogelijkheden voor snoezelen. Daarvoor bestaan diverse materialen, waaronder ook compleet ingerichte snoezelverblijven of beleefruimtes.

De ouderenzorg gebruikt snoezelmateriaal om mensen in een vergevorderd stadium van dementie haar of zijn emoties en pijn te laten uiten. Angst en onrust nemen af, ontspanning en rust nemen toe.

Ook voor uw (eigen) woon-, slaap- of badkamers zijn er snoezelmaterialen.
 

Voorbeelden van snoezelmaterialen

 

• Zien. Waarnemen van bewegingen, kleuren, lichtbronnen en combinaties hiervan. Voorbeelden: dvd's met rustgevende beelden, 24/7 rustgevend filmabonnement van natuurfilms speciaal bij dementie, spiegelbollen, bewegende 'schilderijen' en projecties, (kerst)verlichting, blacklight in een donkere omgeving en lavalampen.
• Horen. Luisteren naar rustgevende geluiden en muziek. Voorbeelden: regenmakers, cd’s met piano of gitaarmuziek. Bij mensen met dementie is vaak een favoriet genre bekend. Voorbeeld is het muziekkussen of een muziektril waterbed.
• Voelen. Prikkelen van gevoel. Voorbeelden: lucht blazen, schommelen, een warm (schuim)bad. Maar ook zachte speelmaterialen, zoals fleecekussens. Voor onrust bij dementie; (zelfgemaakt) fruffel tafelkleed of frunnik materialen.
• Ruiken. Aanbieden van geuren. Voorbeelden: aromatherapie (in bad), wierook of geurende bloemen maar ook de geur van eten klaarmaken.
• Tast. Voelen van verschillende materialen en vormen. Voorbeelden: poppen, speelgoedbeesten zoals robotdieren, plankjes met uiteenlopende materialen en vormen, pittenzakjes. Maar denk ook aan bak met zand, knikker of andere kleine materialen waar iemand met de handen doorheen kan 'voelen'. 
• Smaak. Proeven van verschillenden aromatische hapjes of dranken. Voorbeelden: fruit of ijsjes, maar denk bij mensen met dementie ook aan smaakvoorkeuren van vroeger, bijvoorbeeld haring of een kaneelstok.